آیا وزوز گوش خطرناک است؟

وزوز گوش یا تینیتوس چیست؟

وزوز گوش یا صدا در گوش به عنوان عارضه‌ای که اخیراً شمار بسیار زیادی از افراد را در سراسر دنیا درگیر کرده است شناخته می‌شود. وزوز گوش می‌تواند توسط عوامل متنوعی شروع و ایجاد شود که ممکن است برای هر فرد دارای وزوز متفاوت باشد.

حتی نوع صدای وزوز، فرکانس وزوز و شدت وزوز گوش برای هر فرد متفاوت است. در بعضی از افراد وزوز گوش در تمام طول روز و شب قابل شنیدن است و حتی توسط صدای محیط(صدای خیابان وصدا‌های بلند) مسک یا پوشش نمی‌یابد اما در عده کمی از افراد تنها در موقع خواب یا سکوت وزوز گوش ازاردهنده می‌باشد.

به دلیل تنوع در عامل‌های شروع و مکانیسم پیچیده وزوز گوش تاکنون درمان قطعی برای وزوز گوش یافت نشده است. به زبان ساده‌تر با یک روش درمانی نمی‌توان وزوز تمام بیماران را درمان کرد از این رو متخصص باید از چندین روش برای کاهش و حذف وزوز گوش استفاده کند.

سؤالی که در این قسمت برای بسیاری از افراد مطرح می‌شود این است که

• آیا وزوز گوش خطرناک است؟
• چه زمانی باید وزوز گوش را جدی گرفت؟
• آیا وزوز گوش سبب کم شنوایی یا آسیب به مغز می‌شود؟
• آیا وزوز گوش به مرور زمان یا به خودی خود رفع می‌شود؟
• آیا وزوز گوش درمان می‌شود؟
• بهترین درمان وزوز گوش چیست؟

در ادامه این مقاله به صورت مختصر به سؤال‌های مطرح شده پاسخ داده می‌شود. توجه کنید در این مقاله در مورد علت‌های شروع وزوز و مکانیسم‌های آن اشاره‌ای نشده است. در صورت تمایل به مطالعه در مورد علت‌های شروع وزوز گوش و مکانیسم‌های آن به مقالات در بخش وزوز گوش سایت فراشنوا مراجعه فرمایید.

آیا وزوز گوش خطرناک است؟

خیر. به طور کلی وزوز گوش به دلیل ایجاد درگیری در سیستم عصبی مرکزی شنوایی شروع می‌شود.

عامل‌هایی که باعث شروع این درگیری در سیستم عصبی می‌شوند شامل کم شنوایی، ضربه صوتی، ضربه روحی و احساسی، استرس و فشار عصبی شدید، مصرف دارو‌های اتوتوکسیت، مصرف اسپیرین، بیماری‌های گوش داخلی نظیر بیماری منییر، لابیرنتیت، بیماری‌های گوش میانی نظیر عفونت گوش، پارگی پرده گوش، اتواسکلروزیس، جرم گوش و در بعضی موارد تومور‌های عصب شنوایی یا تومور اکوستیک می‌باشند.

از این رو هیچ آسیب یا خطری برای بیمار در عامل‌های شروع وزوز گوش و حتی خود وزوز گوش وجود ندارد به جز در تومور‌های عصب شنوایی که با وزوز گوش با صدای تیز یا فرکانس بالا، سرگیجه، کم شنوایی در فرکانس‌های بالا همراه است.

توجه داشته باشید تومور‌های عصب شنوایی در اکثر اوقات یک طرفه می‌باشند و تومور‌های دوطرفه بسیار نادر است از این رو در صورت داشتن وزوز گوش یک طرفه انجام تست شنوایی، ‌ای بی‌ار و از همه مهمتر انجام‌ام ار‌ای MRI ضروری است.

در بخش‌های پایین‌تر بیان کردیم که مهمترین عامل شروع وزوز گوش کم شنوایی است بنابراین انجام تست ادیومتری برای شناسایی و تشخیص کم شنوایی لازم است. بنابراین در مواردی که کم شنوایی در فرکانس بالا همراه با وزوز وجود داشته باشد حتماً باید به متخصص گوش حلق بینی یا متخصص مغزواعصاب جهت انجام تست MRI مراجعه شود.

تست‌ام ار‌ای نسبت به سایر روش‌ها(تست شنوایی‌ای بی‌ار و ادیومتری) از دقت بالاتری برخوردار است و حتی قابلیت و توانایی شناسایی تومور‌های بسیار کوچک را نیز دارد.

پس به طور کلی در پاسخ به این سؤال که چه زمانی باید وزوز گوش را جدی گرفت می‌توان گفت در وزوز‌های یک طرفه احتمال تومور عصب شنوایی یا شوانوم وستیبولار وجود دارد که می‌تواند با علائم دیگری نظیر سرگیجه و کم شنوایی در فرکانس بالا نیز همراه باشد. در این موارد انجام تست MRI از سر و گردن جهت تشخیص تومور شنوایی ضروری و الزامی می‌باشد.

توجه داشته باشید که در وزوز‌های دوطرفه نیز به احتمال بسیار کمی امکان بروز تومور شنوایی دوطرفه وجود دارد بنابراین انجام تست‌ام ار‌ای در وزوز‌های دوطرفه نیز پیشنهاد می‌شود.

آیا وزوز گوش سبب کم شنوایی یا آسیب به مغز می‌شود؟

بسیاری از بیماران این تصور غلط را در مورد وزوز گوش دارند که وزوز گوش سبب کم شنوایی یا حتی آسیب به مغز می‌شود اما توجه داشته باشید وزوز گوش تنها عارضه یک بیماری یا تغییرات شدید سیستم عصبی می‌باشد.

در واقع کم شنوایی در تمامی فرکانس‌ها یا حتی یک فرکانس به مرور زمان سبب شروع وزوز گوش می‌شود و عکس این قضیه اشتباه است. با شروع کم شنوایی و کاهش تحریک عصب شنوایی یا کاهش ورودی عصب به اندازه قبل سبب بروز اختلال یا درگیری در سیستم عصبی مرکزی یا مغز می‌شود.

با ادامه این روند و عدم جبران کم شنوایی(استفاده از سمعک تنها راه حل برای جبران کم شنوایی می‌باشد) به مرور مغز با افزایش فعالیت خود سبب جبران ورودی‌ها و جبران تحریک عصب می‌شود که به این پدیده جبران مرکزی گفته می‌شود.

بروز جبران مرکزی سبب ایجاد راه‌های عصبی جدید در مغز می‌شود که عارضه این راه‌های عصبی جدید شروع وزوز گوش یا شنیدن صدا می‌باشد.

به مرور زمان و با شنیدن صدای وزوز در گوش یا سر توجه و تمرکز بیمار بر روی صدای وزوز گوش خود افزایش می‌یابد که سبب شروع استرس و اضطراب، نگرانی‌های ناشی از دایمی شدن وزوز یا خطرناک بودن آن سبب بیشتر شدن شدت وزوز می‌شود که در نهایت سبب ثابت شدن و افزایش شدت وزوز گوش در طول زمان برای فرد می‌شود.

• توجه مهم: همانطور که اطلاع دارید و در مقالات گذشته به آن اشاره شده است کم شنوایی یکی از مهمترین عامل‌های شروع وزوز گوش می‌باشد بنابراین بهتر است در شروع وزوز گوش با مراجعه به کلینیک‌های شنوایی سنجی و انجام تست شنوایی ادیومتری و تمپانومتری از وضعیت شنوایی خود آگاه شوید و در صورت تشخیص کم شنوایی یا عدم کم شنوایی اقدامات درمانی مورد نظر جهت حذف وزوز گوش سریعاً انجام شود.

آیا وزوز گوش درمان می‌شود؟

در پاسخ به این سؤال که آیا وزوز گوش درمان می‌شود می‌توان گفت درمان وزوز گوش به چندین عامل بستگی دارد.

1. اول: علت شروع وزوز گوش بسیار مهم است. با اطلاع از علت شروع وزوز گوش می‌توان درمان بهتری انتخاب کرد و سریع‌تر به نتیجه دلخواه رسید.
2. دوم: عامل دیگری که بسیار مهم است اینکه تنها استفاده از یک روش درمانی سبب کاهش یا حذف وزوز گوش نمی‌شود و متخصص باید از چندین روش در کنار یکدیگر جهت درمان وزوز گوش استفاده کند. دلیل این امر تأثیرپذیری زیاد وزوز گوش با عامل‌های مختلف است به این معنی که عامل‌های زیادی بر روی شدت وزوز گوش تأثیر دارند و استفاده از روش‌های مختلف درمانی بهتر می‌تواند این موارد را کنترل کند.
3. سوم: همکاری بیمار با متخصص در انجام دوره درمانی و صبر داشتن تا پایان درمان نیز یکی از مهمترین عوامل درمان وزوز گوش می‌باشد. بسیاری از افراد با وزوز گوش انتظار دارند که تنها در یک جلسه یا مصرف دارو یا قرص خاصی وزوز گوش برطرف شود اما این فکر به طور کامل اشتباه است. همانند هر بیماری که نیاز به دوره درمانی از یک هفته تا حتی چندین سال دارد وزوز گوش نیز با توجه به روش درمانی، دوره درمانی متفاوتی دارد. به طور مثال در روش صدادرمانی با سمعک یا دستگاه بیان شده است که برای درمان وزوز گوش به ۳ تا ۶ ماه زمان نیاز است.

در انتها می‌توان گفت در کلینیک فراشنوا بیماران با شرایط شنوایی متفاوت(کم شنوایی یا شنوایی نرمال) و وزوز گوش با دوره‌های متفاوتی از چندین ماه تا حتی چندین سال سابقه وزوز گوش (بیمار با سابقه۵۰ سال وزوز گوش) مراجعه کرده‌اند.

بیمارانی که در مشاوره اولیه روش درمانی مناسب را پذیرفته‌اند و همکاری کافی با متخصص شنوایی‌شناس داشته‌اند نتیجه بهتری گرفته‌اند. به طور مثال می‌دانیم که مواد غذایی کافیین دار نظیر چای، قهوه، نسکافه و... بر روی وزوز گوش تأثیر بسزایی دارد.

بیمار با سابقه چندین سال وزوز گوش که به کلینیک مراجعه کرده است در روش صدادرمانی وزوز گوش بسیار کاهش پیدا کرد اما حاصر به عدم استفاده از قهوه در طول دوره ۳ تا ۶ ماه نشد و از روند درمان خارج شد.

همچنین بیمار با کم شنوایی متوسط و وزوز گوش که در روش صدادرمانی وزوز به حد بسیار کمی رسیده بود و در نهایت استفاده از سمعک مخصوص وزوز گوش پیشنهاد شده بود حاضر به استفاده از سمعک حتی به مدت ۳ تا ۴ ساعت در طول روز نشده بود از روند درمان خارج شد.

توجه کنید روش صدادرمانی یکی از روش‌های موفق و کارامد در درمان وزوز گوش می‌باشد که از سال ۲۰۱۸ به بعد در سمعک‌ها برنامه وزوز گوش یا Tinnitus Therapy قرار داده شده است و در واقع سمعک علاوه بر تقویت صدا در تولید صدای نویز یا صدای محیط(اقیانوس و... ) نیز نقش دارد. علت این امر و قراردادن برنامه صدادرمانی یا ماسکر در سمعک میزان موفقیت بالای آن در درمان وزوز گوش است.

بنابراین بیماران عزیز با سابقه چندین سال وزوز گوش دقت کنند وزوز گوش قابل درمان است اما به شرطی که بیمار روش درمانی که متخصص انتخاب و مناسب می‌داند استفاده کند و بهانه‌های مختلفی برای استفاده از آن بیان نکند. امروزه روش‌های بسیار زیادی برای درمان وزوز گوش بیان شده است که در ادامه در مورد بهترین درمان وزوز گوش صحبت می‌شود.

بهترین درمان وزوز گوش چیست؟

روش‌های زیادی برای درمان وزوز گوش مطرح شده است که از مهمترین آن‌ها می‌توان به روش صدادرمانی، سمعک‌های مخصوص وزوز گوش، تحریک الکتریکی با جریان ثابت(TDCS)، جریان الکتریکی با جریان متناوب و تحریک الکتریکی عصب واگ، موسیقی درمانی و ناچ فیلتر، لیزر کم توان، تحریک الکتریکی زبان، مشاوره رژیم غذایی و ویتأمین‌های کاهش دهنده وزوز گوش اشاره کرد.

سؤال مهمی که در اینجا مطرح می‌شود این است که

• کدام روش برای بیمار یا فرد دارای وزوز مؤثر و مناسب است؟
• بهترین روش درمان وزوز گوش کدام است؟

در پاسخ به سؤالات بالا می‌توان گفت انتخاب روش درمانی مؤثر و نتیجه بخش باید براساس علت شروع وزوز گوش باشد در غیراین صورت به نتیجه مطلوبی دست نخواهیم یافت یا وزوز گوش بعد مدت کوتاهی با شدت بیشتری برمی گردد.

یکی از مهمترین عامل‌های شروع وزوز گوش کم شنوایی می‌باشد و می‌دانیم شروع وزوز گوش می‌تواند از عوارض بروز کم شنوایی باشد. همچنین هیچ راه درمانی تاکنون برای درمان یا بهبود شنوایی یافت نشده است و تنها راه درمان شنوایی یا جلوگیری از بدتر شدن آن استفاده از سمعک در یک یا هردو گوش می‌باشد.

• توجه مهم: کم شنوایی در اینجا به معنی مشکل در درک گفتار یا عدم شنیدن صدا‌های مختلف نمی‌باشد. بروز کم شنوایی در یک یا چندین فرکانس با درجات و شدت‌های مختلف می‌تواند سبب شروع وزوز گوش شود. پس منظور از کم شنوایی در اینجا بروز افت شنوایی در یک یا چندین منطقه فرکانسی شنوایی از درجه خفیف تا عمیق می‌باشد.

بنابراین برای بیمار با کم شنوایی همراه با وزوز گوش تنها روش درمانی استفاده از سمعک‌های مخصوص وزوز گوش یا سمعک ماسکردار می‌باشد. به این صورت که سمعک هم میزان کم شنوایی را جبران می‌کند و هم با تولید صدای نویز باندباریک در فرکانس وزوز گوش به مرور سبب حذف وزوز گوش می‌شود.

همچنین توجه داشته باشید طبق تجربه مشاهده شده است که بیماران با کم شنوایی که از تهیه سمعک جهت درمان وزوز گوش خودداری کرده‌اند و از روش دیگری نظیر تحریک الکتریکی برای درمان وزوز استفاده شد ۲ حالت مشاهده شد:

در بعضی از افراد وزوز گوش حتی در جلسه ۲۰ام تحریک الکتریکی شاهد کاهش شدت وزوز نبوده‌ایم اما در بعضی دیگر کاهش شدت وزوز گوش مشاهده شد اما رفع کامل وزوز دیده نشد و بعد از چند روز وزوز با همان شدت قبلی(شدت وزوز قبل از شروع تحریک الکتریکی) وجود داشت.

عامل دیگری که در شروع وزوز گوش نقش مهمی دارد ضربه صوتی یا ضربه روحی شدید می‌باشد. توجه داشته باشید در این موارد می‌توان از روش صدادرمانی با دستگاه و سمعک، تحریک الکتریکی، ویتأمین درمانی و رژیم غذایی و... استفاده شود.

علت تنوع در روند درمان نبود کم شنوایی می‌باشد زیرا در روند درمان وزوز گوش ابتدا باید عامل شروع‌کننده وزوز گوش را برطرف کرد. به طور مثال در بیماران با ضربه روحی شدید یا حتی ضربه صوتی شدید بدون کم شنوایی استفاده از روش تحریک الکتریکی سبب ریلکس شدن عصب و بازگشت به عملکرد قبلی خود می‌شود. در نتیجه شانس و احتمال حذف وزوز گوش در این حالت بیشتر می‌باشد.

توجه داشته باشید در بخش بالا بیان شد که هیچ درمان قطعی برای درمان وزوز گوش وجود ندارد. به زبان ساده‌تر می‌توان اینگونه گفت که در مواردی مشاهده شده است که بیمار با کم شنوایی و وزوز گوش استفاده از سمعک ماسکر دار هیچ تأثیری بر روی وزوز گوش فرد نداشته است در صورتی که در افراد بسیاری با شرایط مشابه استفاده از سمعک حتی در جلسه اول شاهد کاهش قابل توجه و ماندگاری آن بودیم.

علت این امر را می‌توان قدیمی بودن تکنولوژی و کوچک بودن پاسخ فرکانسی سمعک و عدم تحریک کافی فرکانس وزوز دانست. علاوه بر این سابقه داشتن وزوز گوش، استرس و اضطراب در هنگام بررسی سمعک، وضعیت خواب بیمار و... نیز می‌توانند در عدم پاسخ به درمان نقش مهمی داشته باشند.

کلینیک شنوایی و سمعک فراشنوا

مرکز شنوایی و وزوز فراشنوا با سابقه چندین سال در زمینه ارزیابی و وزوز گوش از جدیدترین روش‌های درمانی وزوز گوش نظیر تحریک الکتریکی عصب واگ، تحریک الکتریکی با جریان مستقیم و متناوب، لیزر درمانی، روش صدادرمانی با دستگاه و سمعک‌های مخصوص وزوز گوش(ماسکردار)، موسیقی درمانی، تحریک الکتریکی زبان، مشاوره در مورد ویتأمین‌ها و رژیم غذایی و... مورد استفاده قرار می‌دهد.

علاوه بر این، در مرکز فراشنوا بدون توجه به برند خاصی جدیدترین سمعک‌های روزدنیا در اندازه‌های مختلف به دلیل کیفیت بالا و رضایت بیشتر بیمار به صورت شرایط پرداخت اقساطی برای بیماران عزیز ارائه و تجویز می‌شود. همچنین تعمیر انواع مدل‌های سمعک داخل گوشی، پشت گوشی و ریک از برند‌های مختلف سمعک نیز در این مرکز در سریعترین زمان ممکن و با قیمت مناسب انجام می‌شود.